شیوخ نقشبندی و سیاست در دوره تیموری (با تأکید بر عملکرد سیاسی عبیدالله احرار)

نویسندگان

  • علی آرامجو دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • محسن معصومی دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده مقاله:

طریقت نقشبندیه در بخارای سده هشتم هجری قمری، در بستر سنت صوفیانه خواجگان شکل گرفت و تاکنون همچنان به عنوان طریقتی زنده، فعال و جهانی به حیات خود ادامه داده است. به‌رغم رویکرد غیرسیاسی شیوخ خواجگان، نقشبندیه در دوره تیموری پا به میدان سیاست گذاشت. پژوهش حاضر به چرایی و چگونگی ورود شیوخ نقشبندی به عرصه سیاست در دوره تیموری پرداخته است. بنابر یافته‌های این پژوهش، ارتباط تنگاتنگ بهاءالدین نقشبند، پایه‌گذار این طریقت، با علمای دینیِ پرنفوذ در حوزه سیاست، پای شیوخ نقشبندی را به عرصه سیاست گشود. رقابت مدعیان قدرت پس از مرگ شاهرخ تیموری، زمینه فعالیت بیشتر طریقت رو به رشد نقشبندیه را فراهم کرد، زیرا پیشوای وقت آنان، خواجه عبیدالله احرار، خود شیخی ملاک و پر نفوذ در میان تیموریان بود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

نقش زنان در منازعات سیاسی دوره تیموری

زنان در تاریخ سیاسی ایران اغلب دارای جایگاه درخوری نبوده و نتوانستند نقش مؤثری نیز در فضای سیاسی نداشتند. اما، دوران مغولان و تیموریان از این لحاظ یک استثنا به‌شمار می‌آید. زنان در این دوران، نقش مؤثری در حوادث سیاسی ایفا نمودند و اشخاص قدرتمند و مشهور و ماندگاری از میانشان برآمدند. این زنان گاه در عرصه سیاست و نظامی‌گری وارد می‌شدند؛ گاه برای بر تخت نشاندن فرزند خود، دسیسه‌چینی و زمانی دیگر بر...

متن کامل

تصحیح کتاب فقرات خواجه عبیدالله احرار

در تصحیح کتاب فقرات به مقابله سه نسخه با هم پرداخته شده است: 1- نسخه د (1): متعلق به کتابخانه و مرکز اسناد مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی به شماره 292 است. 2- نسخه د (2): نسخه ای است متعلق به کتابخانه گنج بخش پاکستان که به شماره 235 ثبت شده و عکسی از آن در مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی تهران موجود است. 3- نسخه (مر): نسخه ای است که به کتابخانه گنج بخش مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان تعلق ...

15 صفحه اول

تصوف و حیات اجتماعی؛ بررسی جهت‌گیری دو طریقت نقشبندی و نعمت الهی در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی در عصر تیموری

هدف از این مطالعه نشان‌دادن ابعاد اجتماعی تصوف، با تاکید بر دو طریقت نقشبندی و نعمت‌الهی است. با بهره‌گیری از تیپ‌شناسی وبر از دو تیپ عارف و زاهد، فهم جهت‌گیری طریقت‌های صوفیانه (دو طریقت مذکور) در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی مطمح نظر بوده است. دورة تاریخی مورد بررسی دورة تیموری است. این پژوهش با روش تحلیل اسناد تاریخی انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که دو طریقت نقشبندی و نعمت‌الهی در حوزه‌...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 52  شماره 1

صفحات  127- 155

تاریخ انتشار 2019-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023